با علیرضا امیر فراهانی در نمایشگاه سیمان آشنا شدیم. وی مانند تمامی تولید کنندگان محصولات ساختمانی از کسادی و رکود بازار ساختمان گفت و اینکه صنعت سیمان کشور به واسطه این رکود چند ساله حال و روز خوبی ندارد.
وی که در حال حاضر یکی از فعالین مطرح در صنعت سیمان کشور است در گفتگو با خبرنگار پیام ساختمان نسبت به مدیریت تولید و بازار سیمان کشور از سوی انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: به موجب تمهیداتی که انجمن با مشارکت شرکت های تولید کننده سیمان بکار بسته از سه سال قبل سیاست سهمیه بندی در پیش گرفته شده و بر این اساس شرکت ها موظفند با ظرفیت ۶۰ الی ۶۵ درصد تولید و فروش داشته باشند. وی افزود: همچنین این شرکت ها می توانند مازاد محصول خود را صادر کنند و از آنجایی که این رویه در سال جاری هم ادامه پیدا کرد، پیش بینی می شود که تا دو سال آینده هم سیاست سهمیه بندی تداوم یابد.
عدم ثبات سیاست های صادراتی
فراهانی در خصوص میزان تولید سیمان سبزوار نیزاظهار داشت: در حال حاضر سیمان سبزوار با ظرفیت اسمی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن، نزدیک به دو دهم ازسهم کل سیمان تولیدی کشور را در اختیار دارد. وی با بیان اینکه سهم سیمان سبزوار از تامین نیاز بازار یک درصد است، اظهار داشت: درصورتی که موانع داخلی مربوط به صادرات سیمان برطرف شود، به طور قطع مازاد قابل توجهی از سیمان تولیدی کشور را می توان به کشورهای آسیای میانه و افغانستان صادر کرد. فراهانی در پاسخ به این پرسش که موانع داخلی صادرات چیست، تصریح کرد: عدم ثبات سیاست های صادراتی و تغییر پی در پی قوانین یکی از مهمترین مشکلات مربوط به صادرات کالاهای وطنی از جمله سیمان است. وی همچنین بحث چگونگی انتقال پول و ارز صادراتی به کشور ونیز افزایش تعرفه واردات برخی کشورهای هدف به مشکلات صدور سیمان اضافه کرد و گفت: به طور مثال ازبکستان از کشورهای هدف صادراتی ایران بود که با افزایش تعرفه سیمان از ابتدای پاییز ، عملا موجب شد تا فروش سیمان ایران به این کشور به صفر برسد. این فعال صنعت سیمان به فهرست بلند بالای موانع داخلی در مسیرصادرات، محدودیت های حمل و نقل را نیز اضافه کرد و گفت: ظرفیت و زیر ساخت سازی در بخش حمل و نقل یک موضوع مهم برای توسعه صادرات است. چرا که وقتی زیر ساخت حمل و نقل به ویژه حمل و نقل ریلی متناسب با تولید و صادرات ارتقا نیابد، نمی توان برای صادراتی پایدار و هدفمند برنامه ریزی کرد.
وی افزود: با توجه به اینکه سیمان کالایی حجم گیر است، بنابراین استفاده از حمل و نقل جاده ای به تنهایی نمی تواند جهت تولید و صادرات این محصول استراتژیک، توجیه اقتصادی داشته باشد. وی در خصوص حمل و جابجایی سیمان تولیدی در مجموعه سیمان سبزوار نیز گفت: از آنجایی که کارخانه سیمان سبزوار در شرایط مکانی قرار دارد که هیچ ریلی از کنارش نمی گذرد بنابراین برای حمل و جابجایی محصولمان، به سمت حمل ترکیبی یعنی حمل ریلی و حمل جاده ای رفته ایم.
به گفته فراهانی با وجود افزایش دوباره قیمت بنزین، اهمیت حمل و نقل ریلی نسبت به جاده ای بیش از پیش نمایان شده و از این رو برای حمل مقرون به صرفه کالاهای صادراتی بهترین راهکار توسعه زیر ساخت های حمل و نقل ریلی است.
ضعف دیپلپماسی اقتصادی
این فعال صنعتی اما مهمترین مشکل صادرات سیمان را یکی نبودن نرخ سیمان داخلی و سیمان صادراتی ارزیابی و تصریح کرد: در حال حاضر میانگین فوب صادراتی سیمان در کل دنیا به ازای هر تن سیمان ۵۵ دلار است در حالی که در ایران این قیمت به طور متوسط ۲۱ تا ۲۳ دلار است. قاعده این است که وقتی چنین قیمتی داریم باید بازارهای جهانی را تسخیر می کردیم ولی به دلیل ضعف دیپلپماسی اقتصادی نه تنها نتوانستیم از این مزیت قیمت های پایین صادراتی استفاده کنیم بلکه باعث شدیم در کشورهای مجاور هم قیمت های سیمان به ضرر تولید کننده ایرانی پایین بیاید.
باید نرخگذاری سیمان یکسان باشد
وی به کشور افغانستان به عنوان یکی از بازارهای هدف اشاره کرد و گفت: افغانستان تولید سیمان ندارد ولی به واسطه پایین بودن قیمت سیمان ایران، نرخ این محصول در آن کشوراز ۸۰ دلار به ۵۰ دلار کاهش یافته و عملا صادرات سیمان ایران به افغانستان مزیت رقابتی خود را از دست داده است. وی با انتقاد ازپایین بودن قیمت سیمان در کشور گفت: من معتقدم که باید نرخگذاری سیمان چه برای بازار داخلی و چه بازارهای صادراتی ایران یکسان باشد تا صدور سیمان ایران از مزیت رقابتی برخوردار شود. وی ادامه داد: اگر بخواهیم مزیت رقابتی سیمان ایران در بازار های صادراتی احیا شود، باید حداقل قیمت این کالای استراتژیک، درب کارخانه ۵۰۰هزار تومان باشد تا تولید و صادرات آن با شرایط موجود صرفه اقتصادی داشته باشد. وی گفت : در این صورت نرخ سیمان تولیدی ایران ۵۰ دلار تعیین می شود وهمین قیمت با صرف هزینه های حمل و نقل و غیره در کشوری همچون افغانستان به ۸۰ دلار خواهد رسید. به گفته این فعال صنعت سیمان در شرایط فعلی هنگام صادرات، این تاجر کشور هدف است که برای سیمان ایران تعیین نرخ می کند . به طور مثال بازرگان افغانستانی به ما می گوید که با توجه به اینکه شما تحریم هستید و از سوی دیگر بخاطر رکود بازار داخلی آنطور که باید نمی توانید محصولتان را بفروشید بنابراین بهتر است با قیمت پایین داخلی، کالایتان را به ما بدهید تا روی دستتان نماند! وی ادامه داد: این معضل موجب شده تا سال به سال تولید و عرضه سیمان ایرانی به بازارهای جهانی غیر اقتصادی تر شود.
